Wiele osób prowadzących działalność gospodarczą zakłada, że kasa fiskalna to jedynie formalność. Tymczasem jej brak może oznaczać poważne konsekwencje – zarówno finansowe, jak i prawne. Zamiast ryzykować, warto wiedzieć, kiedy kasa fiskalna jest obowiązkowa i co grozi za jej brak. Sprawdź, jak wygląda to z punktu widzenia prawa i podatków.
Kto ma obowiązek ewidencjonowania sprzedaży?
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, każdy podatnik dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych ma obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej.
Wyjątek? Gdy obrót z takiej sprzedaży w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym nie przekroczył 20 000 zł. Zwolnienie to przysługuje do końca 2027 roku. Co ważne – limit ten należy liczyć proporcjonalnie, jeśli działalność została rozpoczęta w trakcie roku. Niektórzy przedsiębiorcy nie mogą jednak korzystać z tego zwolnienia. W tych przypadkach obowiązek posiadania kasy fiskalnej powstaje niezależnie od wysokości obrotu.
Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy przedsiębiorca dokonuje np. dostawy:
– gazu płynnego,
– części do silników,
– silników do napędu pojazdów i motocykli, silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym i samoczynnym do różnego rodzaju jednostek, w tym motocykli,
– nadwozi do pojazdów silnikowych,
– przyczep i naczep,
– części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego,
– części i akcesoriów do pojazdów silnikowych,
– komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych oraz silników elektrycznych, prądnic i transformatorów,
– sprzętu fotograficznego,
– wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
– zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
– wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych,
– napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%
– perfum i wód toaletowych.
Sankcje za brak dopilnowania obowiązku
Brak ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej może skutkować poważnymi konsekwencjami. Zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy o VAT, naczelnik urzędu skarbowego ma prawo nałożyć dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. To kara, którą mogą ponieść przedsiębiorcy unikający fiskalizacji.
Co więcej, zgodnie z kodeksem karnym skarbowym, osoba, która nie prowadzi wymaganych ewidencji – w tym zapisów z kasy fiskalnej – może podlegać karze grzywny nawet do 240 stawek dziennych. W przypadku mniej poważnych naruszeń, może być to kara grzywny za wykroczenie skarbowe.
Dodatkowe zobowiązanie VAT
Brak kasy fiskalnej to nie tylko ryzyko grzywny. To również potencjalny obowiązek zapłaty dodatkowego podatku VAT. Jeśli organ podatkowy stwierdzi, że podatnik dokonywał sprzedaży bez rejestracji na kasie, może ustalić dodatkowe zobowiązanie – niezależnie od pozostałych sankcji.
Co istotne, jeżeli dana osoba fizyczna ponosi już odpowiedzialność karną skarbową za to samo przewinienie, dodatkowe zobowiązanie VAT nie zostanie na nią nałożone – ale decyzję zawsze podejmuje urząd. Jak pokazuje wyrok NSA z 24 maja 2018 r., nie można kumulować sankcji w sposób automatyczny – każda sytuacja musi być analizowana indywidualnie.
